به نقل از «ایران آنلاین»

چند نکته حیاتی درباره تغذیه با شیر مادر

تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۷۲۹۲۲۴

یک کارشناس ارشد علوم تغذیه با بیان اینکه خطر مرگ و میر ناگهانی در کودکان شیرمادرخوار نسبت به سایر نوزادان کمتر مشاهده شده است، گفت: تغذیه انحصاری با شیر مادر حداقل برای مدت شش ماه و پس از آن در کنار تغذیه تکمیلی حداقل تا ۱۲ ماهگی توصیه می‌شود.

معصومه تهرانی با اشاره به برگزاری هفته شیر مادر در هفته اول آگوست اظهار کرد: شیر مادر حاوی فاکتورهای ایمنی‌بخشی است که سیستم ایمنی نوزاد را تقویت و از ایجاد انواع عفونت‌های گوارشی، تنفسی، عفونت گوش میانی و همچنین آسم، اگزما و آلرژی جلوگیری می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: احتمال چاقی و سایر بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی عروقی، پر فشاری خون، انواع سرطان‌ها و دیابت نیز در سنین بزرگسالی در نوزادان شیر مادرخوار کاهش می‌یابد.

این کارشناس ارشد علوم تغذیه بیان کرد: مطالعات نشان داده‌اند که تغذیه انحصاری با شیر مادر، خطر دیابت در نوزادان شیرمادرخوار را ۳۴ درصد و خطر چاقی در آنان را تا ۴۳ درصد کاهش می‌دهد. به علاوه، خطر مرگ و میر ناگهانی در کودکان شیرمادرخوار نسبت به سایر نوزادان کمتر مشاهده شده است.

وی افزود: علاوه بر آن، شیردهی برای مادر نیز فوایدی به دنبال دارد. از جمله قطع قاعدگی در طول شیردهی، کمک به کاهش وزن مادر و محافظت از مادر در برابر انواعی از سرطان‌ها به ویژه سرطان سینه، تخمدان و سرطان دهانه رحم.

تهرانی گفت: تغذیه انحصاری با شیر مادر حداقل برای مدت شش ماه و پس از آن در کنار تغذیه تکمیلی حداقل تا ۱۲ ماهگی توصیه می‌شود. تغذیه انحصاری با شیر مادر به این معنا است که شیرخوار تا پایان شش ماهگی تنها با شیر مادر تغذیه شود و هیچ نوع ماده غذایی و آشامیدنی دیگری حتی آب به او داده نشود؛ البته دادن دارو یا مولتی ویتامین و یا تغذیه با شیر دوشیده‌شده مادر اشکالی ندارد. اگر این نکات رعایت نشود، تغذیه انحصاری با شیر مادر محسوب نمی‌شود.

وی تصریح کرد: شیری که مادر در هفته اول پس از زایمان تولید می‌کند، کلستروم یا آغوز نامیده می‌شود که یک مایع شفاف و زرد رنگ است و نیازهای نوزاد را در هفته اول تأمین می‌کند. کلستروم، غنی از پروتئین است و در مقایسه با شیر کامل مادر، کربوهیدرات بیشتری دارد و یک منبع غنی از ترکیبات ایمنی است و نوزاد تازه متولد شده را از عفونت مصون نگاه می‌دارد.

عضو هیأت علمی گروه پژوهشی آموزش سلامت جهاد دانشگاهی خوزستان گفت: چنانچه نوزاد در شش ماه ابتدای زندگی به میزان کافی و صحیح از شیر مادر تغذیه کند، کالری مورد نیاز او تأمین می‌شود. با این حال یک روش مؤثر برای بررسی کفایت دریافت کالری توسط نوزاد، ارزیابی دقیق وزن، قد، محیط دور سر و وزن برای قد و برای سن و مطابقت دادن آن با منحنی‌های رشد است.

وی افزود: چنانچه به هر دلیلی انرژی کافی برای نوزاد تأمین نشود، می‌توان از فرمولای کمکی برای نوزاد استفاده کرد. میزان پروتئین شیر مادر نیز اگرچه نسبت به بسیاری از فرمولای موجود در بازار کمتر است، اما در شش ماهه ابتدای زندگی برای تأمین نیاز نوزاد کفایت می‌کند. با این حال، در شش ماهه دوم باید پروتئین با کیفیت بالا را از طریق مواد غذایی مانند گوشت به غذای کمکی نوزاد اضافه کرد.

تهرانی بیان کرد: شیر مادر دارای مقادیر بالایی از اسیدهای چرب امگا ۶ (اسید لینولئیک و اسید آراشیدونیک) و نیز اسید چرب امگا ۳ دوکوزاهگزانوئیک اسید است. اسید لینولئیک برای رشد و سلامت پوست ضروری است. اسید چرب دوکوزاهگزانوئیک اسید و اسید آراشیدونیک نیز در دقت بینایی و نمو مغز و حرکات ارادی بویژه در نوزادان نارس نقش مهمی دارند.

وی گفت: آهن موجود در شیر مادر نیز اگرچه جذب بالایی دارد اما نوزادانی که تا سن چهار تا شش ماهگی تنها از شیر مادر تغذیه می‌شوند، در خطر کمبود آهن قرار دارند و ممکن است ذخایر بدنی آن‌ها در شش تا نُه ماهگی تخلیه شود لذا توصیه می‌شود که تمامی شیرخواران از سن شش ماهگی (در نوازادان با وزن‌گیری کم و رشد ناکافی از سن چهار ماهگی) روزانه به میزان یک میلی‌گرم آهن به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (حداکثر ۱۵ قطره در روز آهن المنتال) دریافت کنند.

این کارشناس ارشد علوم تغذیه تصریح کرد: در کودکان دارای اختلال رشد نیز توصیه می‌شود که همزمان با شروع تغذیه تکمیلی از چهار ماهگی، قطره آهن را دریافت کنند.

وی افزود: ویتامین‌های محلول در آب موجود در شیر مادر متأثر از وضعیت تغذیه‌ای مادر و ویتامین‌های محلول در آب موجود در رژیم غذایی مادر است. چنانچه مادر تغذیه کافی داشته باشد، شیر وی حاوی تمام ویتامین‌هایی است که یک نوزاد نیاز دارد اما مقدار ویتامین D آن کمتر است بنابراین توصیه می‌شود به منظور جلوگیری از راشیتیسم و کمبود ویتامین D در نوزادان، از سه تا پنج روز پس از تولد، روزانه ۲۵ قطره مولتی ویتامین و یا آ+د به نوزادان داده شود.

تهرانی گفت: به علاوه، شیر مادرانی که از قبل از بارداری و به مدت طولانی رژیم گیاهخواری دارند، از نظر ویتامین B۱۲ فقیر است و باید به تأمین این ویتامین در این نوزادان توجه داشت.

وی بیان کرد: توجه به این نکته حائز اهمیت است که ترکیبات شیر مادر و شیر گاو متفاوت است لذا مصرف شیر گاو حداقل تا سن یک سالگی برای نوزادان توصیه نمی‌شود. شیر مادر و شیر گاو اگرچه کالری یکسانی دارند اما منبع تأمین‌کننده انرژی در آن‌ها متفاوت است. میزان و نوع پروتئین هر کدام تفاوت دارد به گونه‌ای که مصرف شیر گاو در نوزادان به دلیل محتوای پروتئین بیشتر، بار بیشتری به کلیه‌های این نوزادان وارد می‌کند.

عضو هیأت علمی گروه پژوهشی آموزش سلامت جهاد دانشگاهی خوزستان تصریح کرد: به علاوه عمده پروتئین شیر مادر از نوع پروتئین Whey است در حالی که عمده پروتئین شیر گاو از نوع کازئین است. کازئین بر خلاف پروتئین Whey، در معده نوزاد یک دلمه دیر هضم ایجاد می‌کند.

وی گفت: میزان آهن شیر مادر و شیر گاو نیز اگرچه تقریباً یکسان است اما جذب آهن شیر مادر بسیار بیشتر از آهن موجود در شیر گاو است.

تهرانی افزود: از دیگر تفاوت‌های میان شیر مادر و شیر گاو، محتوای ویتامین E در شیر مادر است که در مقایسه با شیر گاو بسیار بیشتر است.

این کارشناس ارشد علوم تغذیه تصریح کرد: باید توجه داشت که اگرچه از شش ماهگی تغذیه تکمیلی برای شیرخوار آغاز می‌شود اما در سال اول زندگی همچنان شیر مادر غذای اصلی شیرخوار محسوب می‌شود. در سال دوم زندگی نیز اگر چه غذای سفره اولویت دارد اما شیر مادر همچنان یک‌سوم نیازهای تغذیه‌ای شیرخوار را تأمین می‌کند./ایسنا

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: تغذیه انحصاری با شیر مادر شیر مادر و شیر گاو تغذیه تکمیلی توصیه می شود مادر تغذیه شش ماهگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۷۲۹۲۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقش ماما در سلامت زنان و نوزادان

دکتر سپیده حاجیان مدیر گروه مامایی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ضمن گرامیداشت پنجم می‌ مصادف با ۱۶ اردیبهشت و روز جهانی ماما گفت: مامایی رشته‌ای مستقل و شاخه‌ای از علوم سلامت است و دانش‌آموختگان مامایی به عنوان عضو تیم سلامت در حیطه اختیارات تعیین شده به خدمت در عرصه‌های مختلف آموزش، بهداشت، درمان، پژوهش، پیشگیری، مدیریت و حمایت می‌پردازند.

این استاد دانشگاه با اشاره به نقش مهم ماما در حوزه‌های آموزش، پژوهش، بهداشت و درمان گفت: گرچه حرفه اصلی یک ماما کنترل زایمان طبیعی و فیزیولوژیک است، اما نقش مامایی صرفا به این حوزه محدود نمی‌شود و در ابعاد مختلف سلامت به ویژه سلامت زنان نقش بسیار پررنگی دارد.

این دکترای تخصصی بهداشت باروری ماما را اولین فردی برشمرد که پس از زایمان طبیعی در ارتباط با نوزاد قرار می‌گیرد و به حفظ و ارتقای سلامتش کمک می‌کند.

به گفته وی در واحد بهداشت خانواده مراکز بهداشتی یک ماما علاوه بر ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مادر و کودک در دوران مختلف زندگی (جنینی، نوزادی، کودکی، مدرسه) به ارائه خدمات پیشگیری، مشاوره سلامت جنسی و باروری و سلامت خانواده نیز می‌پردازد.

دکتر حاجیان رسالت مهم گروه مامایی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه را پرورش نیروی انسانی متعهد، متبحر و مسئولیت‌پذیر در حوزه مامایی برشمرد که قادر به ارائه خدمات مامایی و سلامت باروری در سطوح مختلف پیشگیری به زنان جامعه باشد.

این استاد دانشگاه افزود: ماما با ارتقای سطح آگاهی و بهبود نگرش مادران و کمک به ارتقای شاخص‌های سلامت آنان نقش بسیار چشمگیر و پررنگی در کاهش میزان مرگ ومیر مادران و نوزادان دارد.

نقش ماما در بهبود سلامت زنان

دکتر حاجیان با اشاره به نقش و هدف مامایی در راستای بهبود سلامت زنان جامعه خاطرنشان کرد: درحال حاضر قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده به عنوان مهمترین سند بالادستی در تمام عرصه‌های آموزش، درمان، بهداشت و پژوهش مورد توجه ویژه قرار دارد.

به گفته وی بسیاری از مفاد این قانون صراحتا به نقش ماما در بهبود وضعیت کنونی سیاست‌ها و ساختار جمعیتی، خوشایند سازی زایمان طبیعی، سلامت (روان و جسم) مادر و نوزاد اشاره کرده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به این که نقش ماما فقط به مراقبت در سنین باروری زنان محدود نمی‌شود گفت: با توجه به این که متوسط سن یائسگی یا منوپوز در کشورما ۵۱ سال است، ماما  در حدود و دامنه اختیارات خود به این گروه سنی نیز خدمات ارائه می‌دهد و با انجام مشاوره به بهبود کیفیت زندگی زنان در این دوران کمک می‌کنند.

وی افزود: یک سوم عمر زنان در دوران پساقاعدگی می‌گذرد و در این دوران باید زندگی با کیفیتی از لحاظ جسمی، روانی و جنسی داشته باشند.

دکتر حاجیان به نقش مهم ماما در بهبود سلامت جنسی و رفتار باروری سالم در دوران مختلف زندگی زنان و حتی پیش از ازدواج اشاره کرد و کمک به مشاوره‌های پیش از ازدواج و ازدواج به هنگام را از دیگر نقش‌های ماما برشمرد که متاسفانه مغفول مانده است.

ماما؛ منبعی قابل اطمینان برای آموزش نوجوانان و جوانان

به گفته این دکترای تخصصی بهداشت، امروزه جوانان و نوجوانان از طریق فضای مجازی و کانال‌های نادرست با اطلاعات اشتباه آشنا می‌شوند درحالی که ماما می‌تواند نقش بسیار مهمی در انتقال اطلاعات صحیح، علمی و اخلاقی ایفا کند که پیشگیری از رفتار‌های پرخطر، تشویق به ارتباط سالم و ازدواج به هنگام و مشاوره صحیح به زوج‌های در شرف ازدواج برخی از این اقدامات است.

نقش ماما در ترویج زایمان طبیعی و کاهش مرگ و میر مادران و کودکان

مدیر گروه مامایی دانشگاه با اشاره به نقش ماما در ترویج زایمان طبیعی تاکید کرد: انجام مداخلات صحیح و اصلاح وتغییر نگرش باید از سنین دبیرستان با آموزش، آگاهی رسانی و بهبود باور‌های دختران آغاز شود؛ درحالی که امروزه آموزش‌های ما برای ترویج زایمان طبیعی از زمان بارداری شروع می‌شود که بسیار دیر است.

دکتر حاجیان ماما را یک نیروی کاملا اثربخش در مراقبت‌های سطح یک برشمرد که از محیطی‌ترین و در دسترس‌ترین نیرو‌های کادر سلامت محسوب می‌شود، اما متاسفانه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های آنان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی زایمان طبیعی را فرایندی برشمرد که می‌تواند به عنوان یک خاطره خوشایند، دلچسب و به یادماندنی در دوران زندگی و تجربه فرزندآوری یک زن شکل گیرد. این خاطره ممکن است با انجام مداخلات ناخواسته و ناخوشایند مخدوش شود یا این که کاملا خوشایند و زیبا جلوه کند.

مدیر گروه مامایی دانشگاه با اشاره به ماده ۴۹ قانون جوانی جمعیت گفت: در این قانون در خصوص جذب و به کارگیری ماما در اتاق زایمان زایشگاه‌ها قید شده است که باید به ازای هر دو مادر در حال زایمان یک ماما حضور داشته باشد.

وی تاکید کرد: از سال‌ها قبل از این که یک زن به فکر بارداری باشد باید ذهنیت وی درخصوص زایمان طبیعی اصلاح شود و همچنین زیرساخت‌های آن ایجاد شود تا در هنگام بارداری به این علم و یقین برسد که به عنوان یک زن کامل مانند تمام زنان دنیا می‌تواند زایمان طبیعی انجام دهد مگر در مواردی که واقعا به مداخلات جراحی نیاز باشد.

به گفته دکتر حاجیان در تمام دنیا کمتر از ۱۰ درصد موارد زایمان‌ها ممکن است نیاز به مداخلات جراحی داشته باشند و بیش از  ۹۰ درصد زایمان‌ها به صورت فیزیولوژیک و کاملا طبیعی می‌تواند توسط ماما در بهترین شرایط انجام شود به خصوص در کشور ما با وجود ماما‌های کارآزموده و آکادمیک در کل کشور این امر امکان پذیر است.

مدیر گروه مامایی دانشکده با اشاره به وجود بیش از ۱۳۰ فراگیر در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی رشته مامایی در دانشکده گفت: به فردی که وارد حوزه سلامت به ویژه رشته مامایی می‌شود در واقع موهبتی اعطا شده است تا در آینده دانسته‌ها و تجارب و علم خویش را در اختیار زنان قرار دهد و نظاره گر شیرین‌ترین لحظات زندگی مادر و کودک باشد.

دکتر حاجیان به فراگیران رشته مامایی توصیه کرد که با انگیزه و بردباری و صبر به کسب علم و آگاهی و مهارت بپردازند و با اشاره به این زایمان توام با استرس است، صبوری و بردباری در حرفه مامایی را از اصول مهمی برشمرد که علی‌رغم لحظات شیرین و زیبا در حوزه زایمان بسیار اهمیت دارد.

وی تاکید کرد: این صبر و بردباری باید در دانشجو به صورت عملی در طول دوره دانشجویی شکل گیرد.

این استاد دانشگاه در پایان به تمام فعالان این حوزه به ویژه فراگیران این رشته خاطرنشان کرد: فراگیر باید در کنار کسب دانش به تمرین و مهارت آموزی نیز بپردازد تا بتواند در آینده به تعهدات حرفه‌ای خود به خوبی عمل کند.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان